Islahat Fermanı, Tanzimat fermanının devamı niteliğinde olarak 18 Şubat 1856 yılında Sultan Abdülmecid zamanında yayımlanmış olan bir fermandır.
Islahat Fermanı ile millet sistemini kaldırarak bütün din ve ırk topluluklarına eşit vatandaşlık hakları sağlanarak halk arasında tam bir eşitlik sağlanmayı amaçlanmıştır.
1856 Islahat Fermanı, Osmanlı tebaası içerisinde olan gayrimüslimlerin bazı haklara sahip olmasını içermektedir. Ferman azınlıkların, Fransız İhtilali sayesinde ortaya çıkan milliyetçilik akımından etkilenerek özellikle Balkan topraklarında çıkan isyanları engelleyerek onları ülkeye bağlamayı amaçlamaktadır. Amaçlanan bir diğer hedef ise Avrupalı devletlerin Osmanlı Devletindeki azınlıkları bahane ederek Osmanlı'nın iç işlerine karışmasını önlemektir.
.jpeg)
Islahat Fermanı Maddeleri
✤Tebaanın can ve mal, ırz ve namus emniyeti sağlanacak.
✤Kanun önünde eşitlik.
✤Şahsın ve topluluğun tasarruf hukuklarına saygı,
✤Devlet hizmetlerine ve askerlik ödevine bütün tebaanın kabulü,
✤Bazı sınırlar içinde mezhep ve eğitim hareketi,
✤Vergiler hususunda eşitlik,
✤İltizam usulünün kaldırılarak verginin doğrudan doğruya alınması,
✤Mahkemelerde şahitlik hususunda eşitlik,
✤Tebaanın mahkemeler huzurunda hüküm giymesinden sonra idam veya af hususunun padişahın hakları cümlesinden olduğu,
✤Mahkemelerin açık olması ve ilanların yayınlanması,
✤Suçlu mülklerin müsadereci usulünün kaldırılması,
✤İşkencenin kaldırılması,
✤Hapishane usul ve nizamlarının insanlık kaidelerine daha uygun bir şekilde tutulması,
✤Karma ticaret, ceza ve cinayet davaları için karma mahkemeler kurulması,
✤Patrikhanelerin veya Müslüman olmayan meclislerin bazı hallerde hukuk davalarında sahip olacakları selahiyetlerin teyidi,
✤Müslüman olmayan toplulukların din yönünden olan imtiyazları muhafaza edilerek diğer imtiyazların incelenmesi ve değiştirilmesi,
✤Adı geçen, meclis tarafından vilayet ve nahiye meclisleriyle Ahkam-ı Adliye meclisinde aza bulundurulması,
✤Resmi yazılarda Hıristiyanlar için hakaret manası taşıyan tabirlerin kullanılmaması,
✤Rüşvetin kaldırılması, irtikab ve ihtilasın kaldırılması için kanunun şiddetle yürütülmesi,
✤Ceza kanunlarıyla mahkeme usullerinin düzenlenmesi.
.jpeg)